στην Αθήνα με τη συμμετοχή του Διευθυντή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου

Δρος Παντελή Καλαϊτζίδη

Από τις 6 έως τις 8 Οκτωβρίου 2017 πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην Ελληνογαλλική Σχολή Ουρσουλινών στο Νέο Ψυχικό η πανελλήνια συνάντηση θεολόγων με θέμα «Ορθόδοξη Εκκλησία και ταυτότητες στον σύγχρονο κόσμο», η οποία διοργανώθηκε από τον Θεολογικό Σύνδεσμο «Καιρός-για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης». Βασική επιδίωξη της συνάντησης ήταν να εξεταστεί, με αφορμή τη συζήτηση γύρω από το χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών, ποιος είναι ο ρόλος της Εκκλησίας και του θεολόγου στο πλαίσιο της νεωτερικότητας και σε ποιο βαθμό η ταυτότητα του Ορθόδοξου χριστιανού διαμορφώνεται μέσα από τη λειτουργία και τις δομές του σύγχρονου φιλελεύθερου δημοκρατικού κράτους.

Στην έναρξη της εκδήλωσης απηύθυναν χαιρετισμούς, εκ μέρους του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων ο σύμβουλος Α΄ Δρ. Σταύρος Γιαγκάζογλου, ο αναπληρωτής τομεάρχης Παιδείας της Νέας Δημοκρατίας και βουλευτής Αργολίδος κ. Γιάννης Ανδριανός και ο Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ Αναπλ. Καθηγητής Θωμάς Ιωαννίδης, ο οποίος διάβασε και χαιρετισμό εκ μέρους του απουσιάζοντος Προέδρου του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας της ίδιας σχολής Καθηγητή Σωτηρίου Δεσπότη, ενώ την έναρξη των εργασιών της συνάντησης κήρυξε ο πρόεδρος του Δ.Σ του «Καιρού» και Αναπλ. Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας του ΕΚΠΑ Δρ. Δημήτριος Μόσχος, δίνοντας ταυτόχρονα το στίγμα του συλλόγου στη σημερινή θεολογική και εκπαιδευτική πραγματικότητα.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας διακεκριμένοι διανοητές και θεολόγοι ανέπτυξαν τον προβληματισμό τους γύρω από το κεντρικό θέμα «Ορθόδοξη Εκκλησία και ταυτότητες στο σύγχρονο κόσμο» σε μια προσπάθεια να διερευνηθεί θεολογικά και ψυχολογικά η συγκρότηση ταυτότητας σ’ έναν κόσμο ραγδαίων κοινωνικών και γεωγραφικών ανακατατάξεων. Η κεντρική ομιλία έγινε από τον Δρ. Radu Preda, Καθηγητή Ορθόδοξης Κοινωνικής Θεολογίας στην Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Babes-Bolyai, στο Cluj-Napoca της Ρουμανίας, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Η Ορθοδοξία μεταξύ ολότητας, ολοκληρωτισμού και διαφορετικότητας». Στη συνέχεια, στο πλαίσιο στρογγυλής τράπεζας με κεντρικό θέμα «Ορθοδοξία και σύγχρονη κοινωνία: από την προσκόλληση στην ταυτότητα στο άνοιγμα στην οικουμενικότητα», έλαβαν μέρος οι Δρ. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Κοινωνικής και Ποιμαντικής Θεολογίας του ΑΠΘ («Η ταυτότητα του Ορθόδοξου στο κόσμο των δικαιωμάτων, της φυλετικής ισότητας, της αντιπροσώπευσης»), Δρ. Ιωάννης Μπέκος, Ειδικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου («Ουδετερόθρησκο κράτος και φιλελευθερισμός: υπέρ ή εναντίον του Ορθόδοξου χριστιανού;») και Δρ. Θάνος Λίποβατς, Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Ψυχολογίας του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου («Η ταυτότητα του ατόμου στην ύστερη νεωτερικότητα και το έργο του Χριστιανισμού»).

Το πρωί της δεύτερης μέρας της συνάντησης έλαβε χώρα στρόγγυλη τράπεζα με θέμα «Συζητώντας για την ταυτότητα της Ορθοδοξίας σήμερα», όπου έλαβαν μέρος ο Διευθυντής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Δρ. Παντελής Καλαϊτζίδης («Η ορθόδοξη ταυτότητα μεταξύ συνέχειας και ασυνέχειας, καθαρότητας και πρόσληψης του κόσμου»), ο π. Δημήτριος Μπαθρέλλος, Επισκέπτης Καθηγητής στο Institute for Orthodox Christian Studies, Cambridge («Πέρα από τη μοναρχία και τον ατομισμό: η συνοδικότητα και πώς (θα έπρεπε να) κατανοείται σήμερα») και ο Δρ. Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, Αρχισυντάκτης του περιοδικού Σύναξη («Η ταυτότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας απέναντι στις θρησκείες»).

Η θεολογική συνάντηση συνεχίστηκε με παράλληλα θεματικά εκπαιδευτικά και παιδαγωγικά εργαστήρια («Ορθοδοξία και φύλα: Τεχνικές διδασκαλίας και εκπαιδευτικό δράμα», «Συνοδικότητα: κριτήρια επιλογής κειμένου τεχνικές διδασκαλίας», «Κράτος και Εκκλησία», «Εκκλησιαστική και εθνική ταυτότητα», κ.ά.). Τα θέματα των εργαστηρίων προερχόταν από τους δύο κύκλους εισηγήσεων ενώ η επεξεργασία τους πραγματοποιήθηκε με την αξιοποίηση διδακτικών τεχνικών και στρατηγικών μάθησης που μπορούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη του σύγχρονου θεολογικού λόγου στη σχολική τάξη όπως αυτό προτείνεται στο νέο ΠΣ για το ΜτΘ.

Πιο συγκεκριμένα τα εργαστήρια του Σαββάτου 7 Οκτωβρίου (α΄ κύκλος) σχεδίασαν και υλοποίησαν θεολόγοι εκπαιδευτικοί της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης: η Ξανθή Αλμπανάκη, «Ορθοδοξία και φύλα / Τεχνικές διδασκαλίας και εκπαιδευτικό δράμα», η Δήμητρα Κολάση, «Ορθοδοξία και άνοιγμα στον “άλλο”: όταν η θεολογία κάθεται στο θρανίο της τάξης», η Κυριακή Τριανταφυλλίδου, «Συνοδικότητα: Κριτήρια επιλογής κειμένου και τεχνικές διδασκαλίας», ο Χριστόφορος Παπασωτηρόπουλος, «Κράτος-Εκκλησία. Μια συγκεχυμένη ταυτότητα θεσμικής διαπλοκής και αλληλεξάρτησης», καθώς και οι Στρατής Ψάλτου, Σύμβουλος Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), «Εκκλησιαστική και εθνική ταυτότητα» και Μάριος Κουκουνάρας-Λιάγκης, Επικ. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ.

Τα εργαστήρια του απογευματινού κύκλου της ίδιας μέρας (β΄ κύκλος) επεξεργάστηκαν θέματα που παραπέμπουν σε πτυχές και θεματικές του νέου ΠΣ για τα Θρησκευτικά και σχετίζονται με τη θεματική της συνάντησης, ενώ εισηγήθηκαν ταυτόχρονα και τρόπους αξιολόγησης των μαθητών. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση πραγματοποιήθηκε επίσης από θεολόγους, εκπαιδευτικούς της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όπως: ο Αρσένιος Αρσενάκης, «Άνοιγμα στον “άλλο” ― Η εφαρμογή νέων Προγραμμάτων Σπουδών, ο εκπαιδευτικός και οι Κοινότητες Μάθησης και Πρακτικής», ο Γιώργος Καπετανάκης, «Ορθοδοξία και φύλα», η Βιολέττα Μένεγα, «Διερευνώντας και βιώνοντας την έννοια της συνοδικότητας», ο Παναγιώτης Μπιλίδης, «Αναπαραγωγική ή παραγωγική μάθηση; Ο ρόλος της αξιολόγησης με παράδειγμα τη διδασκαλία του θέματος “Έθνος και Εκκλησία”» και ο Νικόλαος Τσιρέβελος, «Η διακονική εξουσία ».

Η συνάντηση ολοκληρώθηκε την Κυριακή 8 Οκτωβρίου με το κεντρικό εκπαιδευτικό εργαστήριο «Οι επιζήσαντες: οι αλλαγές στο στίβο της διδακτικής μεθοδολογίας των Θρησκευτικών», με συντονιστές τον κ. Μάριο Κουκουνάρα-Λιάγκη, Επικ. Καθηγητή Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ και τον κ. Άγγελο Βαλλιανάτο, Σχολικό Σύμβουλο Θεολόγων Β΄ Αθήνας, Αν. Αττικής και Εύβοιας.

Επιπλέον, ένα διαδραστικό παιχνίδι περιπέτειας διατήρησε αμείωτο το ενδιαφέρον των συνέδρων με κύριους εμψυχωτές τους θεολόγους εκπαιδευτικούς: Τασούλα Παπατρέχα, Μαρία Λυράκη, Εβίτα Ρεντζή, Μανώλη Παπαϊωάνου.

Τέλος, η οργανωτική ομάδα επιφύλασσε μια έκπληξη με πρωταγωνιστές τους πραγματικούς «νικητές» του «παιχνιδιού», τρεις μαθήτριες της Β΄ Λυκείου, που ως εκπρόσωποι της μαθητικής κοινότητας της Ελληνογαλλικής Σχολής Ουρσουλινών παρουσίασαν στην ολομέλεια τα αποτελέσματα έρευνας που διεξήχθη την προηγούμενη σχολική χρονιά και αφορούσε μεταξύ άλλων στην ανάγκη των εφήβων για σύγχρονη θρησκευτική εκπαίδευση.

Περισσότερες λεπτομέρειες καθώς επίσης και φωτογραφικό υλικό από τη συνάντηση ο ενδιαφερόμενος μπορεί να βρει στην επίσημη ιστοσελίδα του συνδέσμου «Καιρός»: http://www.kairosnet.gr/news/general