Η αναστήλωση των ανθρώπινων εικόνων
Και έσονται εις ευδοκίαν τα λόγια του στόματός μου
και η μελέτη της καρδίας μου ενώπιόν σου διαπαντός
Ψαλμ. 19:15
Πάροδος
Καθώς έχουμε ήδη ξεκινήσει το ταξίδι της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, θα ήταν ίσως χρήσιμο να σταθούμε για λίγο, εστιάζοντας στο σημείο όπου βρισκόμαστε, καθώς και στον προορισμό στον οποίον κατευθυνόμαστε. Έως τώρα, έχουμε θυμηθεί την ταπεινοφροσύνη του Τελώνη και την επιστροφή του Ασώτου. Ανακαλέσαμε στη μνήμη μας την Ημέρα της Κρίσης και την υπεροχή της αγάπης. Και τις επόμενες εβδομάδες θα διαβούμε μέσα από διάφορους τόπους πνευματικούς, με επίκεντρο και κορύφωση την πορεία προς τον Σταυρό.
Πώς ακριβώς, όμως, ταιριάζει η Πρώτη Κυριακή των Νηστειών σε όλα αυτά που μόλις περιγράψαμε; Πώς συνδέεται δηλαδή η Κυριακή της Ορθοδοξίας με την ασθένεια και τη θεραπεία, με τη μετάνοια και τη συγχώρηση; Γνωρίζουμε ασφαλώς το ιστορικό υπόβαθρο του 8ου και του 9ου αιώνα. Ξέρουμε επίσης ότι η θεολογική διδασκαλία περί των ιερών εικόνων εδράζεται στη Σάρκωση, ενώ μας είναι επίσης γνωστή η εμπνευσμένη τέχνη του Θεοφάνη και του Ρουμπλιώφ, του Ουσπένσκι και του Κόντογλου.
Παρόλα αυτά, σε πολλές εκκλησίες ανά τον κόσμο, αυτή η ημέρα χαρακτηρίζεται από μια αίσθηση θριαμβολογίας που συνδυάζεται μάλλον με ένα κυνήγι μαγισσών, ένα κυνήγι αιρετικών, παρά με οποιαδήποτε κατάνυξη ή καταλλαγή. Σε αυτό το πνεύμα λοιπόν εκφωνούνται κατάλοιπα από βυζαντινά αναθέματα, εκφράζονται μομφές εναντίον θρησκευτικών ηγετών, ενώ παράλληλα καταδικάζουμε όσους … απλά δεν μας αρέσουν. Και τούτο, είτε επειδή υποθέτουμε ότι κατέχουμε εμείς οι ίδιοι τα όρια του δόγματος και της ηθικής, είτε πάλι επειδή βαυκαλιζόμαστε ότι είμαστε οι υπερασπιστές της παράδοσης. Άραγε όμως η στάση αυτή σέβεται και εκφράζει στ’ αλήθεια το πνεύμα της Σαρακοστής;
Διαβάστε όλοκληρο το άρθρο του π. Ιωάννη Χρυσαυγή εδώ