Διεθνές Συνέδριο με θέμα: “Modus – Modis – Modality”

Με τη συμμετοχή του Διευθυντή του Τομέα Ψαλτικής Τέχνης

Με εξαιρετικά μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2017, στη Λευκωσία της Κύπρου, το πενθήμερο (6-10/9/2017) 7^ο Διεθνές Μουσικολογικό Συνέδριο “Modus – Modis – Modality”, το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, σε συνεργασία με τον Σύλλογο για τη Μελέτη της μουσικής των Βαλκανίων της Διεθνούς Μουσικολογικής Εταιρείας (IMS Regional Association for the Study of Music of the Balkans). Το συνέδριο είχε σημαντικό ενδιαφέρον για την Βυζαντινή Μουσικολογία, εφόσον σε αυτό υπήρξαν ειδικές συνεδρίες για την Ψαλτική Τέχνη, αλλά και για την Παραδοσιακή Μουσική. Έλληνες, Κύπριοι και ξένοι σύνεδροι από άλλες χώρες προέβησαν σε πολύ ενδιαφέρουσες επιστημονικές ανακοινώσεις. Στο Συνέδριο συμμετείχε και ο Διευθυντής του Τομέα Ψαλτικής Τέχνης και Μουσικολογίας της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου, Κωνσταντίνος Χαριλ. Καραγκούνης, Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθηνών, με την ανακοίνωσηAn “exegesis” of the Xenos Koronis’ “Dynamis - Hagios o Theos” by the composer and “exegetis” Reginos from Zagora ( Pelion) ["Μία «εξήγηση» τού «Δύναμις. Άγιος ο Θεός…» του Ξένου Κορώνη από τον μελουργό και εξηγητή Ρηγίνο εκ Ζαγοράς (Πήλιο)"] Το θέμα, πέρα από το μουσικολογικό του ενδιαφέρον, έχει ιδιαίτερη σημασία και για την περιοχή της Μαγνησίας και της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος, μιας που ο Ρηγίνος εκ Ζαγοράς, υπήρξε σημαντικός εκπρόσωπος της Ψαλτικής Τέχνης του Πηλίου, αξιοπρόσεκτος μελουργός, "εξηγητής", κωδικογράφος και, το σπουδαιότερο, ήταν ένας από τους μαθητές του Πέτρου Πελοποννησίου Λαμπαδαρίου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας περί τα μέσα του 18ου αιώνος (+ 1778).

Ακολουθεί περίληψη της ανακοινώσεως.

Μία «εξήγηση» του «Δύναμις. Άγιος ο Θεός…»

του Ξένου Κορώνη

από τον μελουργό και εξηγητή

Ρηγίνο εκ Ζαγοράς (Πήλιο)

Ο Ρηγίνος εκ της κώμης Ζαγοράς του Πηλίου υπήρξε ένας από τους γνωστούς μαθητές του Πέτρου Πελοποννησίου, Λαμπαδαρίου της Μ.Χ.Ε. († 1778), ο οποίος έχει να επιδείξει ένα πολύπλευρο έργο ως μελουργός, εξηγητής, συντμητής και κωδικογράφος. Δυστυχώς, το έργο του δε γνώρισε ευρεία διάδοση. Για τον Ρηγίνο συλλέγονται πληροφορίες από το μοναδικό αυτόγραφό του, τον σπουδαίο μουσικό κώδικα Κουτλουμουσίου 441, ολοκληρωμένο κατά την α΄ δεκαετία του ΙΘ΄ αιώνα. Η σχέση του με τον Πέτρο Πελοποννήσιο δηλώνεται εδώ ευθύς εξαρχής (φ. 1^α, «Παλαιά κατ’ ήχον Κεκραγάρια, άτινα εξηγήθησαν παρά κυρ Πέτρου Λαμπαδαρίου του ημετέρου διδασκάλου προς ωφέλειαν των φιλομαθών» ), αλλά και σε αρκετά ακόμη σημεία του κώδικος. Το μελοποιητικό έργο τού Ρηγίνου είναι σημαντικά μεγάλο, ενώ ο ίδιος έχει προχωρήσει και σε συντμητικές προσπάθειες ( «Κατ’ ήχον Χερουβικά, κυρ Πέτρου Πρωτοψάλτου του Βυζαντέως" με τη διευκρίνιση «εν εκτάσει, εσυντομεύθησαν παρ’ εμού»). Εκείνο, όμως, που θα απασχολήσει την παρούσα ανακοίνωση, είναι μία δήλωση τού Ρηγίνου, ότι στο εν λόγω αυτόγραφό του παραδίδει κάποια προσωπική του «εξήγηση» τού γνωστού «Δύναμις» τού Τρισαγίου Ύμνου τού Ξένου Κορώνη («εξηγήθη παρ’ εμού προς ωφέλειαν των φιλομαθών, ήχος β΄, Δύναμις, Άγιος ο Θεός»). Περί τίνος ακριβώς πρόκειται; Τί σχέση έχει η «εξήγηση» αυτή με τις προγενέστερες των διδασκάλων Πέτρου Βυζαντίου και Πέτρου Πελοποννησίου; Τί αποκαλύπτει για τον εξηγητή; Ποιά ωφέλημα στοιχεία για το ζήτημα της «εξηγήσεως» προκύπτουν από την συγκριτική μελέτη παλαιοτέρων «εξηγήσεων» με αυτή τού Ρηγίνου;