Το εργαστήριο με θέμα «Εκκλησιολογία και Εθνικισμός: Συμφιλίωση μεταξύ των Εκκλησιών» θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου, 5.00-6.15 μ.μ. στην Καρλσρούη της Γερμανίας (ξενοδοχείο Leonardo, αίθουσα Muhlburg), στο πλαίσιο της 11ης Συνέλευσης του ΠΣΕ. Οι συμμετέχοντες θα είναι ο Πρωθιερέας Αλέξανδρος Rentel (Πρωτοσύγκελλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας εν Αμερική (OCA)), ο Δρ. Nichola Brady (Γενικός Γραμματέας του οργανισμού Churches Together στη Βρετανία και την Ιρλανδία), ο Αιδ. Δρ. Graham McGeoch (Εκκλησία της Σκωτίας, Καθηγητής Θεολογίας και Θρησκευτικών στο Faculdade Unida de Vitória της Βραζιλίας). Το πάνελ θα συντονίσει ο Δρ Παντελής Καλαϊτζίδης (Διευθυντής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου, Μέλος της Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος στη Γεν. Συνέλευση του ΠΣΕ).
Ο θρησκευτικός εθνικισμός φαίνεται να είναι το κύριο εκκλησιολογικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Ορθόδοξες Εκκλησίες, και οι Χριστιανικές Εκκλησίες γενικότερα. Επηρεάζει την ενότητα της εκκλησίας και την κοινή μαρτυρία. Σημαντικές πτυχές αυτού του προβλήματος είναι οι λεγόμενες «συλλογικές θρησκείες», η ταύτιση της Εκκλησίας με το έθνος, η εθνοπολιτισμική ταυτότητα και το κράτος και, κατά συνέπεια, η ιδέα των εθνικών Εκκλησιών, παράλληλα με την «αντικατάσταση της ιστορίας της σωτηρίας με ιστορία της εθνικής αναγέννησης». Με την ανάληψη αυτού του «εθνικού» ρόλου, και με τη συμμετοχή τους στη διαμόρφωση συγκεκριμένων εθνο-πολιτισμικών ταυτοτήτων, οι Χριστιανικές Εκκλησίες με δυσκολία υποστηρίζουν την καθολικότητα, την οικουμενικότητα και την εκκλησιαστική τους ενότητα. Επιπλέον, στο πλαίσιο των πολυεθνικών μεταμοντέρνων κοινωνιών, εξαντλούν τους εκκλησιολογικούς και πνευματικούς πόρους τους στη ρητορική των «ταυτοτήτων» και σε έναν ξεπερασμένο θρησκευτικό φυλετισμό και φονταμενταλισμό.
Η υπέρβαση του θρησκευτικού εθνικισμού, του σεκταρισμού και του φυλετισμού σχετίζεται άμεσα με το θέμα της 11ης Συνέλευσης του ΠΣΕ «Η αγάπη του Χριστού κινεί τον κόσμο προς τη συμφιλίωση και την ενότητα». Η ιστορία και διάφοροι άλλοι μη θεολογικοί παράγοντες πάντα επηρέαζαν όχι μόνο την ενότητα της ανθρωπότητας αλλά και την ενότητα της εκκλησίας, σε σημείο που δεν μπορούμε να φανταστούμε γνήσια συμφιλίωση και κοινωνία μεταξύ των Εκκλησιών χωρίς να λάβουμε υπόψη μας ζητήματα που σχετίζονται με τον εθνικισμό.
Το εργαστήριο θα προσφέρει μια νέα εκκλησιολογική και θεολογική ματιά στη στενή σχέση Εκκλησίας, έθνους και εθνοθρησκευτικής ταυτότητας. Θα εντοπίσει προβλήματα και συνέπειες που σχετίζονται με το προαναφερθέν φαινόμενο και θα επικεντρωθεί σε θεολογικούς πόρους που αμφισβητούν μια εθνοκεντρική και εθνοκεντρική κατανόηση της Εκκλησίας. Με τον τρόπο αυτό, θα συμβάλει εποικοδομητικά στην οικουμενική συνεργασία και την κοινή μαρτυρία.
